Ιδέες που θα βοηθήσουν γονείς και φροντιστές να κάνουν την πιο σημαντική δουλειά του κόσμου.

­Ο κορονοϊός έχει αναστατώσει τη ζωή της οικογένειας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Τα σχολεία έκλεισαν, ασκούμε εξ αποστάσεως εργασία, τηρούμε σωματική απόσταση – είναι πολλά για τον καθένα, αλλά για τους γονείς περισσότερο. Σε συνεργασία με την ομάδα Parenting for Lifelong Health Initiative η UNICEF δίνει στους γονείς και τους φροντιστές παιδιών ένα σύνολο εύκολων tips για να βοηθήσει τη διαχείριση αυτής της προσωρινής κανονικότητας.

1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ
   Δεν μπορείτε να πάτε στη δουλειά, εκλείσαν τα σχολεία, ανησυχείτε για τα λεφτά.. Είναι φυσιολογικό να νιώθετε αγχωμένοι και κουρασμένοι.

Το κλείσιμο των σχολείων είναι μια ευκαιρία να χτίσουμε καλύτερες σχέσεις με τα παιδιά μας. Ο προσωπικός χρόνος που μπορούμε να περάσουμε με τον καθένα ξεχωριστά είναι διασκεδαστικός και είναι δωρεάν. Κάνει τα παιδιά να νιώθουν αξιαγάπητα και ασφαλή και τους δείχνει ότι είναι σημαντικά.

Κρατήστε λίγο χρόνο για να περάσετε με το κάθε παιδί

Μπορεί να είναι μόνο για 20 λεπτά ή και περισσότερο, εξαρτάται από εμάς. Μπορεί να καθορίσουμε μια σταθερή ώρα μέσα στη μέρα, ώστε τα παιδιά να περιμένουν το χρόνο που θα περάσουμε κάνοντας μαζί μια δραστηριότητα.

Ρωτήστε το παιδί σας τι θα ήθελε να κάνει

Το να δίνουμε στα παιδιά δυνατότητα επιλογής χτίζει την αυτοπεποίθησή τους. Αν θέλουν να κάνουν μια δραστηριότητα που δεν είναι σύμφωνη με τον κανόνα των αποστάσεων που πρέπει να τηρούμε, τότε είναι ευκαιρία να συζητήσουμε γι αυτό το ζήτημα.

Ιδέες για παιχνίδι με το βρέφος ή το νήπιο

• Αντιγράψτε τις εκφράσεις του προσώπου τους και τους ήχους που κάνουν

• Τραγουδήστε τραγουδάκια, φτιάξτε μουσική με κουτάλια και κατσαρόλες

• Στιβάξτε κούπες ή τουβλάκια

• Πείτε μια ιστορία, διαβάστε ένα βιβλίο ή μοιραστείτε εικόνες

Ιδέες για το μικρό παιδί

• Διαβάστε ένα βιβλίο ή κοιτάξτε μαζί εικόνες

• Πηγαίνετε μια βόλτα – έξω ή μέσα στο σπίτι

• Χορέψτε μαζί ή τραγουδήστε τραγούδια

• Παίξτε μαζί – Κάντε την καθαριότητα ή τη μαγειρική ένα παιχνίδι

• Βοηθήστε με τις εργασίες του σχολείου

Ιδέες για τον έφηβο

• Συζητήστε για κάτι που του/της αρέσει: αθλητικά, μουσική, διασημότητες, φίλοι

• Πηγαίνετε μια βόλτα – έξω ή μέσα στο σπίτι

• Ασκηθείτε μαζί ακούγοντας την αγαπημένη τους μουσική

Κλείστε την τηλεόραση και το τηλέφωνο. Ακούστε τα παιδιά, κοιτάξτε τα. Δώστε τους την πλήρη προσοχή σας. Διασκεδάστε!

2. ΔΙΑΤΗΡΗΣΤΕ ΘΕΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
   Είναι δύσκολο να διατηρεί κανείς μια θετική στάση όταν τα παιδιά μας μας τρελαίνουν. Συχνά καταλήγουμε να φωνάζουμε “Σταμάτα να το κάνεις αυτό!”.  Τα παιδιά είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουν αυτό που τους ζητάμε αν τους δώσουμε θετικές οδηγίες και τα επαινέσουμε για όσα πράγματα κάνουν σωστά.

Δηλώστε ρητά τη συμπεριφορά που θέλετε να δείτε

Χρησιμοποιήστε θετικές εκφράσεις όταν λέτε στα παιδιά σας τι να κάνουν: Αντί για “Μην ανακατεύεις” η θετική οδηγία είναι: “Σε παρακαλώ συμμάζεψε τα ρούχα σου”.

Ο τρόπος έκφρασης είναι πολύ σημαντικός

Το να φωνάζουμε στα παιδιά απλά κάνει και εμάς και τα παιδιά μας πιο αγχωμένα και πιο θυμωμένα.

Επαινέστε τα παιδιά σας όταν συμπεριφέρονται καλά

Προσπαθήστε να επαινέσετε τα παιδιά σας για κάτι που έκαναν καλά. Μπορεί να μην το δείξουν αλλά θα τα δείτε να επαναλαμβάνουν ό,τι καλό έκαναν κι επαινέθηκαν γι αυτό. Επίσης με αυτόν τον τρόπο θα τους δείξετε ότι προσέξατε τη συμπεριφορά τους και θα τους επιβεβαιώσετε ότι νοιάζεστε.

Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες

Μπορεί όντως το παιδί σας να κάνει αυτό που του ζητάτε; Είναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί να παραμείνει ήσυχο όταν βρίσκεται στο σπίτι ολόκληρη τη μέρα. Είναι όμως πιο ρεαλιστικός στόχος  να μπορέσει να παραμείνει ήσυχο για 15 λεπτά, ενώ εσείς μιλάτε στο τηλέφωνο.

Βοηθήστε τον έφηβο να παραμείνει δικτυωμένος

Ιδιαίτερα οι έφηβοι έχουν ανάγκη να μπορούν να επικοινωνούν με τους φίλους τους. Βοηθήστε το έφηβο παιδί σας να συνδεθεί μέσω κοινωνικών δικτύων ή άλλους ασφαλείς τρόπους που να σέβονται τον κανόνα της κοινωνικής απόστασης.

3. ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΙ
   Η απότομη αλλαγή της καθημερινότητας μας είναι δύσκολη για τα παιδιά, τους εφήβους και για εμάς τους ίδιους. Η δημιουργία μιας καινούριας ρουτίνες είναι ιδιαίτερα βοηθητική.

Δημιουργήστε μια ευέλικτη αλλά σταθερή καθημερινή ρουτίνα

• Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα για σας και το παιδί σας, που να περιέχει τόσο χρόνο για δομημένες δραστηριότητες όσο και ελεύθερο χρόνο. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθάνονται πιο ασφαλή και να έχουν καλύτερη συμπεριφορά.

• Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να βοηθήσουν στο σχεδιασμό της καθημερινής ρουτίνας – όπως όταν φτιάχνουν ένα σχολικό πρόγραμμα. Τα παιδιά θα ακολουθήσουν ευκολότερα ένα πρόγραμμα αν συμβάλουν στη δημιουργία του.

• Συμπεριλάβετε την άσκηση σε καθημερινή βάση – αυτό βοηθά και στο στρες αλλά και στην εκτόνωση των παιδιών που είναι ιδιαίτερα ενεργητικά.

Μάθετε στο παιδί σας να τηρεί ασφαλείς αποστάσεις

• Αν επιτρέπεται από τους κανονισμούς κυκλοφορίας, βγείτε έξω με το παιδί σας

• Μπορείτε επίσης να γράψετε γράμματα και να ζωγραφίσετε ζωγραφιές και να τα μοιραστείτε με άλλους ανθρώπους. Μπορείτε να εκθέσετε έξω από το σπίτι σας τις ζωγραφιές και τα γράμματα για να τα δουν κι άλλοι άνθρωποι.

• Καθησυχάστε το παιδί σας μιλώντας του για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να παραμένουμε ασφαλείς.

• Ακούστε τις προτάσεις που έχουν να κάνουν τα ίδια τα παιδιά και λάβετέ τις σοβαρά υπόψιν όταν σχεδιάζετε την κοινή σας καθημερινότητα

Κάντε διασκέδαση το πλύσιμο των χεριών και τους κανόνες υγιεινής

• Χρησιμοποιήστε ένα τραγουδάκι 20 δευτερολέπτων για το πλύσιμο των χεριών. Προσθέστε και χορογραφία αν θέλετε!

• Δώστε βαθμούς στα παιδιά και επαινέστε τα για το τακτικό πλύσιμο των χεριών τους.

• Δημιουργήστε ένα παιχνίδι για να εξασκηθείτε στο πόσο μπορούμε να αντέξουμε να μην αγγίξουμε το πρόσωπό μας, βάζοντας και μια ανταμοιβή γι αυτόν που θα κερδίσει

Εσείς είστε το πρότυπο για τη συμπεριφορά των παιδιών σας

Αν οι ίδιοι τηρείτε ασφαλείς αποστάσεις και τους κανόνες προσωπικής υγιεινής, και αν συμπεριφέρεστε στους άλλους με ενσυναίσθηση, ειδικά σε όσους είναι ευάλωτοι ή σε ομάδες υψηλού κινδύνου – τα παιδιά σας θα μάθουν από εσάς.

Στο τέλος κάθε μέρας, πάρτε ένα λεπτό να σκεφτείτε τη μέρα που πέρασε. Πείτε στο παιδί σας ένα θετικό ή διασκεδαστικό πράγμα που έκαναν. Αναγνωρίστε στον εαυτό σας όλα τα πράγματα που κάνατε καλά κατά τη διάρκεια της μέρας. Αξίζετε συγχαρητήρια!

4. ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
   Όλα τα παιδιά έχουν κακές συμπεριφορές. Αυτό είναι φυσιολογικό όταν είναι κουρασμένα, πεινασμένα, φοβισμένα ή όταν βρίσκονται σε ηλικίες που προσπαθούν να αυτονομηθούν. Και μπορεί να μας τρελαίνουν όταν βρισκόμαστε μαζί όλη μέρα σπίτι.

Αντιπερισπασμός

• Εντοπίστε την κακή συμπεριφορά εγκαίρως και κατευθύνετε την προσοχή του παιδιού σας από την κακή σε μια καλή συμπεριφορά.

• Σταματήστε την πριν αρχίσει! Όταν αρχίζουν να είναι ανήσυχα, μπορείτε να αποσπάσετε την προσοχή τους με κάτι ενδιαφέρον ή αστείο: “Λοιπόν, ετοιμαστείτε να πάμε μια βόλτα!”

Κάντε μια παύση

Σας έρχεται να τσιρίξετε; Δώστε στο εαυτό σας ένα διάλειμμα 10 δευτερολέπτων. Πάρτε 5 αναπνοές, εισπνέοντας και εκπνέοντας αργά. Μετά προσπαθήστε να απαντήσετε με πιο ήρεμο τρόπο. Χιλιάδες γονείς λένε ότι αυτό βοηθάει – πολύ!

Χρησιμοποιήστε συνέπειες

Οι συνέπειες βοηθούν να διδάξουμε στα παιδιά μας υπευθυνότητα για τις πράξεις τους. Επιτρέπουν την ανάπτυξη αυτοελέγχου και πειθαρχίας. Και είναι πιο αποτελεσματική μέθοδος από την τιμωρία και τις φωνές.

• Δώστε στο παιδί λίγο χρόνο να ακολουθήσει την οδηγία σας πριν από την επιβολή μιας συνέπειας.

• Προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμος όταν δίνετε τη συνέπεια

• Βεβαιωθείτε ότι θα τηρήσετε τη συνέπεια που επιβάλλετε. Για παράδειγμα, το να πάρεις το κινητό ενός εφήβου για μια εβδομάδα είναι δύσκολο να επιβληθεί. Το να το πάρεις για μια ώρα όμως είναι πιο ρεαλιστικό.

• Μόλις τελειώσει η συνέπεια δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να κάνει κάτι καλό και επαινέστε το γι αυτό που έκανε

• Σε προσωπικό επίπεδο επαινέστε τα παιδιά όταν συμπεριφέρονται καλά. Η εγκαθίδρυση μιας ρουτίνας θα τα βοηθήσει να μειωθούν οι κακές συμπεριφορές.

• Δώστε στα παιδιά σας απλές εργασίες με ευθύνες. Απλά βεβαιωθείτε ότι είναι κάτι που μπορούν να κάνουν. Και επαινέστε τα όταν το κάνουν!

5. ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΗΡΕΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ ΤΟ ΣΤΡΕΣ
   Είναι μια αγχωτική περίοδος. Φροντίστε τον εαυτό σας, για να μπορείτε να στηρίξετε και τα παιδιά σας.

Δεν είστε μόνοι

Χιλιάδες άλλοι άνθρωποι έχουν τους ίδιους ακριβώς φόβους με μας. Βρείτε κάποιον με τον οποίο να μπορείτε να μιλάτε για το πως αισθάνεστε. Ακούστε τους επίσης κι εσείς. Αποφύγετε όσα κοινωνικά δίκτυα ή επαφές σας προκαλούν πανικό.

Κάντε ένα διάλειμμα

Όλοι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα που και που. Όταν τα παιδιά σας κοιμούνται, κάντε κάτι διαστεδαστικό ή χαλαρωτικό για τον εαυτό σας. Κάντε μια λίστα από υγιεινές δραστηριότητες που απολαμβάνετε να κάνετε. Το αξίζετε!

Ακούστε τα παιδιά σας

Να είστε ανοιχτοί και να ακούτε τα παιδιά σας. Τα παιδιά βασίζονται πάνω σας για υποστήριξη και επιβεβαίωση. Ακούστε τα όταν μοιράζονται το πως νιώθουν. Αποδεχτείτε τα συναισθήματά τους και διευκολύνετέ τα να αισθανθούν άνετα.

6.ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ COVID-19
Να είστε πρόθυμοι να συζητήσετε. Σίγουρα θα έχουν ήδη ακούσει πράγματα. Η σιωπή και τα μυστικά δεν προστατεύουν τα παιδιά. Η ειλικρίνεια η ανοιχτή στάση μας τα προστατεύουν. Σκεφτείτε τι μπορούν να καταλάβουν. Εσείς τα γνωρίζετε καλύτερα.

Κρατήστε μια ανοιχτή στάση και ακούστε τα παιδιά σας

Επιτρέψτε στα παιδιά να μιλήσουν ελεύθερα μαζί σας. Κάντε τους ανοιχτές ερωτήσεις και ανακαλύψτε τι γνωρίζουν ήδη.

Να είστε ειλικρινείς

Το παιδί σας μπορεί να είναι φοβισμένο ή μπερδεμένο. Δώστε του χώρο να μοιραστεί πώς αισθάνεται και εξηγήστε τους ότι θα είστε στο πλευρό τους.

Είναι εντάξει να μην γνωρίζετε όλες τις απαντήσεις

Είναι εντάξει να πείτε “Δεν ξέρουμε, αλλά προσπαθούμε να το μάθουμε” ή “Δεν γνωρίζουμε αλλά νομίζουμε ότι αυτό είναι το καλύτερο”. Χρησιμοποιήστε αυτήν την ευκαιρία για να μάθετε κάτι καινούριο μαζί με το παιδί σας.

Ήρωες ναι, νταήδες όχι

Εξηγήστε ότι ο COVID-19 δεν έχει να κάνει με το πως κάποιος άνθρωπος μοιάζει εξωτερικά, από που κατάγεται ή τι γλώσσα μιλάει. Πείτε στο παιδί σας ότι δείχνουμε συμπόνοια για τους ανθρώπους που είναι ασθενείς και γι αυτούς που τους φροντίζουν. Αναζητήστε ιστορίες ανθρώπων που εργάζονται για να σταματήσουν την πανδημία και φροντίζουν τους ασθενείς.

Κυκλοφορούν διάφορες ιστορίες εκεί έξω

Κάποιες μπορεί να μην είναι αλήθεια. Χρησιμοποιήστε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης όπως η UNICEF ή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Κλείστε τη συζήτησή σας με καλό τρόπο

Ελέγξτε αν το παιδί σας είναι καλά. Θυμήστε του ότι το νοιάζεστε και ότι μπορεί να σας μιλήσει οποιαδήποτε στιγμή. Μετά κάντε κάτι διασκεδαστικό μαζί!

Ελεύθερη μετάφραση και προσαρμογή από: https://www.unicef.org/coronavirus/covid-19-parenting-tips#1